XIII.
yy.da yetismis ünlü bir düsünür ve gönül
adamidir. Horasan'in Nisabur kentinde dogmustur. Annesi
Hatem Hatun, babasi Seyyit Ibrahim. Haci Bektas Veli'nin
cesitli kaynaklarda dogum ve ölüm tarihleri degisik gösterilir.
Gelisi 1270-1280 yillari arasi, ölümü ise 1337
olarak, bazi kaynaklarda ise dogumu 1209. Akilciliga ve
bilime inanan Haci Bektas Veli dürüst kisilige
sahiptir.
Piri
Hoca Ahmet Yesevi kültür ocagindan alarak, cok sayida
bilim adaminin yetistigi bilgi birikimine ve genis bir dünya
görüsüne sahip olmustur. Haci Bektas Veli'nin
Anadolu'ya gelisi, Anadolu Selcuklu Devleti'nin siyasi,
ekonomik bozuldugu, yönetimde bölünmelerin ortaya
ciktigi bir devreye rastlamaktadir. Haci Bektas Veli
Kirsehir yöresindeki suluca Karahöyük'e (Hacimköy)
yerlesmis, Orta Anadolu'yu dolastiktan insanin gelenek
ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve ögreti
merkezi kurmustur. Burada cok sayida ögrenci de
yetistiren ve yeniceri ocagininda piri olarak bilinen
Haci Bektas Veli Anadolu birliginin saglanmasina
yardimci olmustur. Haci Bektas Veli, Türk dili ve kültürünün
yabanci etkilerden ve unmasi cabalarini ömrü boyunca sürdürmüstür.
Ortaya koymus oldugu birlestirici ve yükseltici ögreti
her türlü bagnazliktan uzak, caga uyan ilkeler haline
gelmistir. Haci Bektas Veli ibadet ve günlük yasamda
kadini erkegin yanina almistir. Güzel sanatlara
sevecenlikle bakmis, Dergah'ta ögretisini yasama
gecirmistir. Makalat, Fevaio. Sadhiyye ve Serh-i Besmek
isimli eserlerinin oldugu bilinmektedir. Haci Bektas
Veli'nin hayati ve ker "Velayetname" önemli
bir eserdir. |